Binnen de Europese Unie kan Oekraïne rekenen op exportvoordelen voor o.a. eieren. Handelsvoordelen die Oekraïne gegund zijn, maar die ook stoten op bezorgdheid bij Vlaamse pluimveehouders. Zij kijken met lede ogen naar de systematische toename van de import van eieren en eiproducten uit Oekraïne terwijl de Vlaamse productiestandaarden alsmaar strenger worden. “Een ongelijk speelveld en een oneerlijke concurrentie voor onze pluimveehouders waarmee we komaf moeten maken”, zo luidt de boodschap van Vlaams volksvertegenwoordiger Lydia Peeters aan Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns.

Volgens het akkoord tussen de EU en Oekraïne moet deze laatste tegen 2026 voldoen aan de Europese regelgeving inzake dierenwelzijn. “Tot vandaag is dit helaas een dode letter gebleven. Ongeveer 60% van de Europese invoer komt uit Oekraïne, dit vooral van eieren uit klassieke legbatterij kooien die in Europa sinds 2012 verboden zijn. Een concurrentieel nadeel voor onze pluimveehouders waarover de sector zich terecht zorgen maakt. Des te meer omwille van de verstrenging van de Vlaamse dierenwelzijnsregels met het kooiverbod voor kippen, waar Vlaanderen niet heeft gewacht op een Europese regeling”, zo stelt Lydia Peeters.

Als alternatief voor legbatterijen werkt 36% van de Vlaamse pluimveehouders met verrijkte kooisystemen. Maar volgens de Vlaamse codex Dierenwelzijn moeten alle verrijkte kooien tegen 2036 vervangen worden door een volièresysteem (zie Meer dierenwelzijn, meer uitstoot: Pluimveehouders gekneld tussen PAS en kooiverbod | VILT vzw). Het kooiverbod heeft een grote impact op het aantal kippen dat men mag houden. Bovendien zou de uitstoot beduidend hoger liggen dan bij een verrijkte kooi. Het kooiverbod is al van toepassing voor nieuwe stallen, maar ook bestaande stallen moeten omgebouwd worden. Een uitdaging voor de pluimveehouders om de strengere dierenwelzijnsnormen te combineren met de milieuwetgeving. Er wordt dan ook verwacht dat het aantal leghennen in Vlaanderen zal afnemen met ca. 10 tot 20%, en mogelijk zelfs nog meer. Dat is slecht nieuws voor de consument, aangezien onze zelfvoorzieningsgraad in de huidige situatie flirt met de grens van 100%. De pluimveefederatie spreekt zelfs van een mogelijke afname van onze zelfvoorziening tot ca. 76%.

Het alternatief is dus bijkomende import uit andere landen. Want het thuisverbruik van eieren blijft in België in 2024 verder toenemen. Gemiddeld kochten we 80,4 eieren per persoon, een stijging van 5% tegenover 2023. We weten ook dat de VS grote vragende partij zijn voor onze eieren. “De vraag blijft dus toenemen. Maar anderzijds zien we dat het alsmaar moeilijker wordt om een vergunning te verkrijgen voor een kippenstal om onze zelfvoorzieningsgraad op peil te houden na het kooiverbod voor kippen. We hebben er dus alle belang bij om te blijven voorzien in onze eierproductie.”

De handelsmaatregelen voor Oekraïne lopen af op 5 juni. Momenteel werkt Europa aan een nieuwe handelsovereenkomst en kijkt men naar eventuele overgangsmaatregelen, vooral onder druk van Frankrijk en Polen. “Enerzijds zitten onze pluimveehouders met een verbod op kooihuisvesting en anderzijds voelen ze de concurrentie vanuit Oekraïne. Een gelijk speelveld met gelijke productiestandaarden dringt zich dan ook op. Dat betekent dat we niet strenger moeten zijn dan wat de Europese regelgeving oplegt. Het Vlaams regeerakkoord voorziet trouwens ook expliciet het ‘no goldplating’ principe. Maar tegelijk moeten we er ook over waken dat Europa de dierenwelzijnsvoorwaarden bij de nieuwe handelsovereenkomst met Oekraïne als bindende voorwaarde op tafel legt. Dit met het oog op een level playing field, zodat onze pluimveehouders geen verdere oneerlijke concurrentie moeten vrezen”, aldus Lydia Peeters.