Vlaams Parlementslid Lydia Peeters (Open Vld) is scherp voor de houding van de meerderheid die nu, bij monde van collega Els Robeyns (Vooruit), in de commissie Landbouw alarm slaat over de achteruitgang van de Vlaamse hoogstamboomgaarden. Peeters wijst erop dat de meerderheid enkele maanden geleden nog tegen haar concrete voorstellen stemde om deze problematiek aan te pakken. “Het is toch merkwaardig dat men nu plots doet alsof dit een nieuw probleem is,” zegt Peeters. “Toen ik voor de zomer via een voorstel van resolutie een uitgewerkt plan op tafel legde om onze hoogstamboomgaarden te beschermen, stemde de meerderheid dat gewoon weg. En dat omdat men struikelde over een verwijzing naar een mogelijke Unesco-erkenning. In plaats van te amenderen, koos men ervoor om het hele voorstel neer te knuppelen.”

Tijdens de landbouwcommissie van 22 oktober jl. werd opnieuw duidelijk hoe dramatisch de toestand is: het hoogstamareaal is teruggevallen tot amper 3.051 hectare, waarvan slechts één vierde in goede staat verkeert. 22% is in slechte staat, 28% in zeer slechte staat, en nog eens 25% bestaat uit slechts enkele overblijvende bomen.

Dat is ronduit alarmerend. Het zogenaamde Boomgaardenloket zorgt wel voor een beperkte aanplant van circa 60 hectare per jaar, maar het totaalareaal blijft afnemen. Dat betekent dat we netto blijven verliezen. Volgens Peeters ligt het probleem niet bij een gebrek aan middelen, maar bij de gekende Vlaamse ziektes zoals versnipperde bevoegdheden, trage opvolging en inefficiënt beleid. Ook op de rondetafel rond de hoogstamboomgaarden van 7 oktober jl. werd duidelijk gezegd dat er geen extra subsidies nodig zijn, wel een andere en meer efficiënte inzet van de bestaande.

Peeters roept de minister dan ook op zo snel mogelijk de noodzakelijke ‘Vlaamse boomgaardenreflex’ aan te kweken met minder regels en administratie, minder versnippering en meer ondersteuning. Tegelijk pleit ze voor meer internationale erkenning, dit o.a. door de hoogstamfruitbomen op te nemen in de Europese steunmaatregelen. En wat dit betreft kan er al laaghangend fruit geplukt worden door de hoogstamboomgaarden op te nemen in het lijstje van Kleine Landschapselementen van de VLM.

“Als deze regering het meent met duurzame landbouw en agrarisch erfgoed, dan moet ze in actie schieten. Wat we nodig hebben is geen nieuwe pot geld, maar gezond verstand. Het actieprogramma voor hoogstamboomgaarden, goedgekeurd in 2022, zou intussen herzien moeten zijn. Toch blijkt dat proces nog steeds te lopen. Het is hoog tijd dat men ophoudt met praten en eindelijk in actie schiet. We moeten niet wachten tot de hoogstamboomgaarden volledig uitgebloeid zijn”, besluit Peeters.

Het voorstel van resolutie dat Open Vld indiende, kan je hier raadplegen: Voorstel van resolutie 309 (2024-2025) nr.1 | Vlaams Parlement

Zie ook eerder nieuwsbericht over het voorstel van resolutie over de hoogstamboomgaarden: Open Vld pleit voor een actieplan voor het behoud en de herwaardering van hoogstamboomgaarden - Lydia Peeters

Voor het verslag van het debat in de commissie van 22 oktober 2025: zie Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid woensdag 22 oktober 2025, 9.30 uur | Vlaams Parlement