Landbouwers die zich willen engageren voor het milieu, de natuur en de biodiversiteit komen via beheerovereenkomsten met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) in aanmerking voor een vergoeding. Uit een schriftelijke vraag van Vlaams parlementslid Lydia Peeters aan Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns bleek dat 3.446 landbouwers zich hiervoor in 2023 engageerden, goed voor een investering van 14,6 miljoen euro in biodiversiteit en landschap. “Als we dit investeringsritme in het belang van het milieu en de natuur willen aanhouden, dan moeten we werk maken van een vereenvoudiging van de beheersovereenkomsten om te voorkomen dat landbouwers afhaken onder de regeldrift en zeer gedetailleerde controles”, aldus Lydia Peeters.

Deze regeling die via het GLB door Europa gecofinancierd wordt, omvat een heel gamma aan mogelijkheden, gaande van soortenbescherming, over bufferen en verbinden tot kleine landschapselementen. Voor het werkjaar 2023 sloten 3.446 landbouwers beheerovereenkomsten af met de VLM. Samen ontvingen ze 14,6 miljoen euro, goed voor een oppervlakte van 9.133 hectare aan maatregelen voor biodiversiteit en landschap. 5,3 miljoen euro werd vanuit het GLB gefinancierd door Europa. De Vlaamse investering bedroeg in 2023 9,3 miljoen euro.

Afremming door complexiteit en regeldrift
Voor de beheerovereenkomsten van 2024 is de verwachte uitgave 12,3 miljoen euro, waarvan 8,8 miljoen Vlaamse middelen. Dit is dus een daling ten opzichte van 2023, mede te wijten aan de complexe regelgeving. Zo blijkt dat landbouwers wat meer terughoudend zijn als het gaat over meer complexe beheerovereenkomsten voor soortenbescherming. Ook worden ze afgeremd door de strengere voorwaarden, zoals bijvoorbeeld het totaalverbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Kortom de administratieve overbelasting en de regeldrift, die ook door zeer ijverige inspecteurs wordt gecontroleerd, zorgen er eigenlijk voor dat de nobele doelstelling om het milieu, de natuur en de biodiversiteit te verbeteren genekt wordt.

“Dit is een jammerlijke evolutie, want het bewijst dat de complexiteit en regeldrift voor landbouwers contraproductief werkt. Niet alleen is het nadelig voor de landbouwers zelf die hierdoor de kans missen op een financiële compensatie voor maatregelen ten gunste van de natuur, het milieu en de biodiversiteit. Maar het zorgt er ook voor dat er minder inspanningen gebeuren op ecologisch vlak. Het is dan ook van belang dat de belasting van de landbouwers voor het afsluiten van de overeenkomsten in verhouding staat tot de ecologische effectiviteit ervan. Dat is een win-win voor zowel de natuur als de landbouw." In de commissie Landbouw riep ze de minister dan ook op om hier snel werk van te maken. Het verslag van de commissie kan je via de link hieronder lezen.

Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid woensdag 12 maart 2025, 9 uur | Vlaams Parlement