In maart kaartte Lydia Peeters bij Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns de nieuwe grachtenkaart aan. Aan de lokale besturen werd gevraagd de ontwerpgrachtenkaart tegen uiterlijk 30 april 2025 te controleren en te valideren, wat voor veel gemeentes onhaalbaar was. Ook landbouworganisaties trokken aan de alarmbel en waarschuwden voor juridische en praktische complicaties. Als gevolg hiervan werd de datum voor validatie uitgesteld naar 30 november 2029. "Enerzijds is het goed dat de invoering van de grachtenkaart on hold wordt gezet, maar tegelijk wordt het hele verhaal nu over de legislatuur heen getild. Voor eigenaars of landbouwers op wiens grond volgens de kaart een (vermeende) gracht loopt, blijft de onzekerheid bijgevolg tot 2030 gelden", aldus Lydia Peeters.

De ontwerpgrachtenkaart werd eenzijdig en zonder politieke validatie door de Vlaamse administratie opgesteld op basis van bestaande digitale informatie en artificiële intelligentie. Op de kaart werden ook grachten opgenomen die nog nooit eerder werden gekarteerd zonder hiervan eigenaars te informeren. Voor landbouwers houdt de kaart het risico in dat ze extra verplichtingen opgelegd krijgen. Na een eerste nazicht bleek bovendien ook nog dat de kaart fouten bevatte. Lydia Peeters drong er in de commissie dan ook op aan de kaart in de prullenmand te gooien.

"Waarom kiest de minister er niet voor om de zaken eenvoudiger en transparanter te maken door de grachtenkaart meteen af te voeren? Des te meer omdat er geen rechtsgrond is voor deze kaart en er dus ook geen gevolgen aan kunnen worden gekoppeld. De minister zegt dat de kaart alleen voor onderzoeksdoeleinden is, maar we weten dat deze een eigen leven gaat leiden, zeker als die nu jaren blijft sluimeren. Bovendien is de kaart versleuteld. Als een landbouwer of een grondeigenaar de kaart wil bekijken, dan gaat dat niet zomaar. Een vreemde manier van werken die getuigt van weinig respect voor eigendomsrecht", zo luidt het bij Lydia Peeters. 

Het is uiteraard zeer belangrijk om maatregelen te nemen op het vlak van waterbeheer en waterkwaliteit. Maar wat dat betreft heeft men al de handen vol met te doen wat men moet doen, namelijk volop inzetten op het beheer van onze bevaarbare en onbevaarbare waterlopen. Daar moet volgens Peeters de prioriteit liggen om de waterkwaliteit én waterkwantiteit te waarborgen. 

"Een ontwerpkaart met fouten die niet in openbaar onderzoek gaat maar wel impact heeft op iemands eigendom, moet meteen afgevoerd worden en geen vier jaar blijven sluimeren. Het minste dat men kan doen is overgaan tot een onderzoek over hoe een dergelijke kaart best tot stand komt. En als men dan een ontwerpgrachtenkaart heeft, moet men die gelet op het respect voor eigendomsrechten ook in openbaar onderzoek steken. Een onzeker kaartenspel kunnen eigenaars en landbouwers nu wel missen. Wat we vooral nodig hebben is minder regels, minder bemoeienis en meer rechtszekerheid", aldus Lydia Peeters.

Het volledige verslag over de vraag om uitleg in de commissie over de grachtenkaarten kan je hier raadplegen: Commissie voor Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening dinsdag 20 mei 2025, 14.15 uur | Vlaams Parlement

Zie ook: 

Scepticisme over de nieuwe grachtenkaart - Lydia Peeters

“Vlaamse regering organiseert opnieuw kaartenklucht ten koste van eigenaars en landbouwers” | OpenVLD

Commissie voor Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening dinsdag 11 maart 2025, 14 uur | Vlaams Parlement