Met de brede weersverzekering kunnen onze landbouwers sinds 2020 hun teelten verzekeren tegen schade ten gevolge van diverse calamiteiten, zoals watersnood en langdurige droogte. Tot en met dit jaar wordt een subsidiëring van de polis a rato van 65% voorzien voor wie zich verzekert. Uit recente, niet definitieve, cijfers blijkt echter dat het aantal boeren dat zich verzekert in vrije val is.

Kostprijs verzekering groot struikelblok
Naar schatting is nog maar 5 tot 6% van de boeren verzekerd. Ook het aantal verzekerde hectaren is in 2024 teruggevallen tot de helft in vergelijking met 2020. Deze cijfers zijn des te opmerkelijker omdat recent schadevergoedingen via het Rampenfonds niet langer mogelijk zijn als het gaat om verzekerbare risico’s voor landbouwers. Eén van de grote struikelblokken blijkt de kostprijs van de verzekering te zijn, al heeft dat voor een stuk te maken met perceptie. De overheid betaalt immers 65% van de polis terug nadat de boer het geld heeft moeten voorschieten. “Een derdebetalersregeling, waarbij de overheid haar deel van de polis meteen betaalt aan de verzekeraar zodat de boer enkel nog het eigen aandeel van 35% moet ophoesten, zou al een wereld van verschil kunnen maken. Ook het kwijtschelden van de verzekeringsbelasting van 9% zou de prijs naar beneden kunnen halen. Tot overmaat van ramp dreigt de subsidiëring van 65% vanaf volgend jaar helemaal weg te vallen”, aldus Vlaams parlementslid Lydia Peeters (Open Vld) die hierover Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns aan de tand voelde tijdens de commissie.

Evaluatie weersverzekering
Inmiddels werkt het Agentschap Landbouw en Zeevisserij aan een evaluatie van de brede weersverzekering. In afwachting komen de verzekeraars en de landbouworganisaties met een aantal verbeteringen die aan het stelsel kunnen worden doorgevoerd. Concreet wordt geopperd de brede weersverzekering toe te spitsen op de meest waardevolle teelten en een gedifferentieerde premie op maat te maken op basis van risicoprofielen. Maar bovenal moet er een mind switch komen in de hoofden van de landbouwers voor hun bedrijfsvoering. Er moet ernstig worden nagedacht over de verantwoordelijkheid bij risicovolle keuzes en er moet bereidheid zijn om de gevolgen te aanvaarden als iemand ervoor kiest om zich niet te laten verzekeren.

“Het is voor het voortbestaan van de brede weersverzekering van cruciaal belang dat het stelsel voldoende landbouwers bereid vindt om zich te verzekeren en dat de verzekeraars gerichter kunnen werken. Het stelsel moet gedragen worden door alle betrokken partijen, namelijk de landbouwers, de overheid en de verzekeraars”, aldus Lydia Peeters. In zijn reactie wijst de minister erop dat de evaluatieoefening in de loop van dit jaar afgerond zal worden. Afhankelijk van het resultaat van de evaluatieoefening zal bekeken worden welke weg we beleidsmatig uitgaan met de brede weersverzekering. Maar voor Lydia Peeters moet er sneller geschakeld worden. “Het is belangrijk dat de landbouwers zo snel mogelijk perspectief krijgen. We weten immers allemaal dat er morgen plots weer een hoge waterstand kan zijn, of dat we weer een extreem droge zomer krijgen. In dat licht kunnen we niet wachten op de resultaten van een evaluatie tegen het einde van het jaar. Het is dan ook aangewezen dat de minister, ongeacht de evaluatie die nu loopt, in overleg gaat met de landbouworganisaties en verzekeringsmaatschappijen om zo snel mogelijk werk te maken van de nodige bijsturingen."

Het volledige verslag over de vraag om uitleg in de commissie over de brede weersverzekering kan je hier raadplegen:
Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid woensdag 19 maart 2025, 10.30 uur | Vlaams Parlement