"Statiegeld staat niet in het Vlaams regeerakkoord. De ene meerderheidspartij zegt dat het er komt, de andere partij zegt dat het er niet komt. De minister zegt dat hij op zoek is naar de heilige graal. Wat gaat het nu zijn? Gaat statiegeld er komen, ja dan neen?” Met deze vraag confronteerde Vlaams parlementslid Lydia Peeters (Open Vld) minister Jo Brouns tijdens de plenaire vergadering van het parlement eind januari.

Dat de Vlaamse Regering het niet eens is over statiegeld, is wel duidelijk. Zo bleek ook al eerder uit het debat in de commissie Leefmilieu. De Vooruitfractie is consequent pro statiegeld. De N-VA-fractie gaf aan dat het statiegeld niet echt de toverformule, maar als het er moet komen, dan moet het er maar komen. Bevoegd minister van Omgeving Jo Brouns (CD&V) wees dan weer op het belang van overleg met de sector en met de andere gewesten om er, in navolging van de EU-verordening, voor te zorgen dat statiegeld er komt.

Deze oneensgezindheid binnen de meerderheidspartijen in de commissie was meteen stof voor verder debat in de pers. Want wat bleek, twee dagen later hadden we één meerderheidspartij, meer bepaald viceminister-president Ben Weyts, die heel duidelijk op sociale media zei: “Er komt geen statiegeld.” De Vooruitfractie bij monde van Kris Verduyckt reageerde: “Er komt wel statiegeld.” Een verklaring van de minister op sociale media kwam er niet, maar hij verklaarde in ‘Villa Politica’ wel dat hij nog op zoek is naar de heilige graal. Tijdens de plenaire vergadering van het parlement drong Vlaams parlementslid Lydia Peeters dan ook aan op een consensus en duidelijkheid.  

Koploper inzake inzamelen dankzij de blauwe zak
Vlamingen zijn wat sorteren betreft bij de beste leerlingen van de klas. Vandaag halen we 80% voor pet gescheiden op, en meer dan 64% voor blik. Waar iedereen het dan ook over eens is, is de blauwe zak. Die werkt goed. “Het is inderdaad zo dat iedereen zich aan zwerfvuil ergert, maar het is ook zo dat we koploper zijn inzake het inzamelen, het sorteren en dergelijke meer”, aldus Lydia Peeters.

Ook minister Brouns erkent de goede werking van de blauwe zak, maar we kunnen volgens hem nog beter. Statiegeld is een van de mogelijkheden om dat te doen. Volgens de minister ligt de uitdaging vooral bij de aanpak van blikjes, zeker als we aan de 90% willen geraken die de Europese verordening ons zowel voor pet als blik tegen 2029 oplegt. “Die gescheiden ophaling moet beter en het zwerfvuil is een probleem. Voor mij is er geen enkel taboe in dit debat. We moeten dat in alle openheid bekijken.” De minister wijst ook op het belang van een uniform systeem in de verschillende regio's van dit land, wat nog heel wat debat, politieke discussie en overleg met zich zal meebrengen alvorens tot een definitief akkoord te komen.

Consument niet afstraffen
Volgens Lydia Peeters is het duidelijk: “In 2025 zal er geen statiegeld komen, ondanks de aankondiging in maart 2024 van mevrouw Zuhal Demir. Het zal niet in 2025 zijn. Het zal waarschijnlijk ook niet in 2026 zijn. Het zal misschien in 2029 zijn. Vooral de consument mag niet afgestraft worden, de consument die koploper is inzake sorteren en het inzamelen van afval.” Dat die gestraft zou worden omwille van een paar asociale mensen die zich schuldig maken aan zwerfvuil, daar past ze alleszins voor. “Ik hoop dat de minister binnen de Vlaamse Regering zeer snel een consensus en zijn heilige graal zal vinden”, besluit Lydia Peeters krachtdadig.

Lees het volledige verslag van de actuele vraag: Verslag plenaire vergadering woensdag 29 januari 2025, 14 uur | Vlaams Parlement