Ankerplaatsen zijn gebieden in Vlaanderen met een grote landschappelijke waarde. Het aanduiden van ankerplaatsen is een eerste stap waardoor deze wetenschappelijk afgebakende ankerplaatsen een juridisch statuut krijgen en er ook rechtsgevolgen voor administratieve overheden aan gekoppeld zijn. De omvorming naar een erfgoedlandschap is een tweede stap en heeft betrekking op een aangeduide ankerplaats of dat deel van een aangeduide ankerplaats dat opgenomen is in een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP). Bij een omzetting naar een erfgoedlandschap worden die landschapswaarden- en kenmerken doorvertaald in de stedenbouwkundige voorschriften, die bepalen wat er al dan niet kan op die locatie.

In het kader van de opmaak van de ruimtelijke uitvoeringsplannen werd door adviesverlenende instanties reeds eerder aangedrongen op een onderbouwde visie inzake de ruimtelijke vertaling van erfgoedlandschappen. Tot op heden zou deze nog steeds ontbreken. In dat kader stelde ik een schriftelijke vraag (nr. 88, dd. 25 november 2015) aan minister-president Bourgeois.

Uit het antwoord van minister-president Bourgeois blijkt dat voor de gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen er een ontwerpvisie gemaakt is voor de ruimtelijke vertaling van onroerend erfgoed in het algemeen én binnen erfgoedlandschappen in het bijzonder. Deze visie is gegroeid uit de praktijk en gedragen door de betrokken administraties. Deze visie dient wel nog bekrachtigd te worden door collega-minister Schauvliege, aldus Bourgeois.

Intussen is ook het agentschap Onroerend Erfgoed bezig met de opmaak van typevoorschriften van erfgoedelementen in erfgoedlandschappen, in samenspraak met het departement Ruimte Vlaanderen. Deze typevoorschriften zullen richtinggevend zijn en bijgevolg in de meeste gevallen nog aan de specifieke context moet aangepast worden indien dat nodig is voor behoud en integratie van onroerend erfgoed. Voor erfgoedlandschappen in landbouwgebied dient uiteraard gewaakt dat de economische activiteit van de landbouwbedrijven niet in gedrang komt door al te strenge typevoorschriften. Lydia Peeters pleit hier voor soepeler voorschriften met respect voor erfgoed en economische activiteit.

In Limburg zijn er momenteel 61 ankerplaatsen aangeduid, waarvan 14 definitief zijn vastgesteld en waarvan 1 omgezet naar erfgoedlandschap. Op Vlaams niveau gaat het in totaal om 349 ankerplaatsen, waarvan 70 vastgesteld en 19 erfgoedlandschappen. Er dienen dus nog heel wat RUP’s opgestart. Voor deze erfgoedlandschappen geldt sowieso steeds de zorgplicht die inhoudt dat iedereen die werken en handelingen verricht of daarvoor de opdracht verleent, zoveel mogelijk zorg in acht neemt voor de erfgoedwaarden van een erfgoedlandschap.