“Alle verlichting zal op afstand uitgeschakeld, aangeschakeld en gedimd kunnen worden”

Vandaag zijn er in Vlaanderen zo’n 30.000 verlichtingspalen op autosnelwegen. In totaal is 40% daarvan op dit moment al ledverlichting. Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters wil een versnelling hoger schakelen en heeft het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) nu gevraagd om ook de overige installaties van gasontladingslampen te vervangen door LED tegen 2027, een versnelling van 3 jaar. Daarmee mikt minister Peeters op meer dan een verdubbeling van de besparing, namelijk 4 GWh/jaar, hetgeen overeenkomt met een besparing van 1,4 miljoen euro per jaar. Nog een voordeel: alle verlichting zal dan op afstand kunnen gedimd worden en individuele lichtpunten kunnen aan- en uitgeschakeld worden.

De ambitie van minister Peeters is duidelijk: alle natriumlampen op autosnelwegen worden tegen 2027 vervangen door LED. In het regeerakkoord was oorspronkelijk de datum van 2030 vooropgesteld maar de minister wil hier een versnelling hoger schakelen. 

“De doelstelling kadert in de ambitie van de Vlaamse Regering om het energieverbruik van de Vlaamse Overheid tegen 2030 met minstens 35% te laten zakken”, duidt minister Peeters. 

Om deze ombouw te realiseren, investeert minister Peeters 25 miljoen euro. Vandaag bespaart de overheid via die ledverlichting zo’n 1,8 GWh per jaar, wat overeenkomt met het gemiddelde jaarlijkse elektriciteitsverbruik van zo’n 500 gezinnen. Eens alle verlichting is omgebouwd naar ledverlichting zal dat leiden tot een besparing van 4 GWh/jaar.

Vlaams minister Lydia Peeters: “Ledverlichting heeft ook het voordeel dat je heel gericht, quasi per verlichtingspaal, het verlichtingsniveau kan aanpassen aan de werkelijke omstandigheden. Zo kan er vandaag al voor 40% van de verlichting vanop afstand gekozen worden om groepen verlichtingstoestellen uit te doen of terug aan te schakelen en dat steeds in functie van de verkeersveiligheid. Na de grote led-operatie zal er individueel per licht gestuurd kunnen worden en wordt het niet langer kiezen tussen aan of uit (maar kan er gedimd worden).Wanneer bijvoorbeeld een spitsstrook actief is, het erg druk is, er wegenwerken zijn, er hevige regenval is of een ongeval is gebeurd, kan er vol verlicht worden. Wanneer er matige regenval is maar er wel nog verlichting gewenst is, kan de verlichting in gedimde stand ingeschakeld worden. Zo zetten we volop in op ons principe: ‘doven waar het kan, verlichten waar het moet’.”

Led gewestwegen

Begin november werd daarnaast het startschot gegeven voor de grote ‘verleddingsoperatie’ langs Vlaamse gewestwegen: alle verlichting langs de gewestwegen wordt de komende jaren omgebouwd naar ledverlichting. Het gaat hier om een investering van 84,5 miljoen euro (via Europese relancemiddelen) die ervoor moet zorgen dat in 2025 alle verlichting op onze gewestwegen gebeurt door ledverlichtingstoestellen. Het gaat om maar liefst 5600 kilometer gewestwegen, goed voor de ombouw van 78.000 toestellen. Met de ombouw naar ledverlichting mikt de minister op een energiebesparing van zo’n 35% voor het lichtverbruik op gewestwegen, goed voor 17,5 GWh op jaarbasis. Voor het totale energieverbruik van AWV gaat het om een daling van 16% tegenover 2021. De totale energie die we besparen met de ombouw is vergelijkbaar met het jaarlijks energieverbruik van +- 5000 gezinnen.

Op dit moment is ca. 20% van de verlichting op gewestwegen al omgevormd naar LED.