Nieuwe aanpak moet leiden tot minder conflicten aan kruispunten: verkeersveiligheid nog belangrijker dan doorstroming

Maximaal conflictvrije kruispunten, waar het gemotoriseerd verkeer moet wachten voor het rood terwijl fietsers en voetgangers veilig kunnen oversteken, werden onder Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters versneld uitgerold in Vlaanderen. Jaarlijks worden gemiddeld zo’n 125 kruispunten maximaal conflictvrij gemaakt, dat is één kruispunt om de drie dagen. In 2022 werd een recordaantal van 142 kruispunten maximaal conflictvrij gemaakt. Vlaams minister Peeters gaat nu nog een stap verder in de strijd voor meer verkeersveiligheid: via een bijgestuurd ‘afwegingskader voor conflictvrij regelen in Vlaanderen’ wordt volop ingezet om conflicten tussen verschillende vervoersmodi nog meer te vermijden. Het nieuwe afwegingskader laat verkeersveiligheid nog meer primeren op doorstroming.

Het Agentschap Wegen & Verkeer (AWV) heeft vandaag 1.727 kruispunten in beheer. 771 daarvan werden al maximaal conflictvrij gemaakt. Hiervan zijn er 240 volledig conflictvrij en 518 gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. Onder minister Peeters wordt een versnelling hoger geschakeld: nog nooit werden jaarlijks zoveel kruispunten aangepakt. Dit is noodzakelijk want helaas gebeuren er nog steeds te veel ongevallen op lichtengeregelde kruispunten. Tussen de 5 en 10% van alle geregistreerde letselongevallen vindt plaats op verkeerslichtengeregelde kruispunten. Ongeveer de helft van de geregistreerde dodehoekongevallen waarbij fietsers betrokken zijn, vindt plaats op zo’n kruispunten. Die ongevallen wil minister Peeters afbouwen door in te zetten op conflictvrije kruispunten.

“Het gebeurt nog te vaak dat fietsers die rechtdoor willen rijden en het gemotoriseerd verkeer dat rechtsaf wil op hetzelfde moment groen licht krijgen. Door in te zetten op conflictvrije lichtenregelingen worden situaties waarbij weggebruikers elkaar kruisen, stelselmatig afgebouwd. Dit verhoogt de algemene verkeersveiligheid maar vooral die van de actieve weggebruiker”, stelt minister Peeters.

Daar waar volledig conflictvrij niet mogelijk is (omdat de infrastructuur dat niet toelaat bijvoorbeeld), wordt gekozen voor gedeeltelijk conflictvrij en/of veiligheidsverhogende maatregelen zoals oranje-gele knipperlichten.

Bijgestuurd afwegingskader

Met een bijgestuurd afwegingskader wil minister Peeters de verkeersveiligheid aan kruispunten nog meer laten doorwegen. Dit afwegingskader is bestemd voor alle wegbeheerders (zowel lokaal als gewestelijk) die verkeerslichtengeregelde kruispunten aanpakken of nieuwe kruispunten aanleggen. Concreet komt het erop neer dat:

- Er meer file-opbouw wordt toegelaten voor het gemotoriseerd verkeer ten voordele van het wegwerken van conflicten. Verkeersveiligheid is voor minister Peeters belangrijker dan doorstroming;

- Waar dit niet ten koste gaat van het wegwerken van conflicten, wordt er voor fietsers naar gestreefd om de wachttijden op fietssnelwegen en het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk lager in te stellen;

- Dat conflicten tussen afslaand gemotoriseerd verkeer en dubbelrichtingsfietspaden niet meer toegestaan worden;

- Dat indien er conflicten met actieve weggebruikers blijven bestaan, overal knipperlichten zullen ingezet worden;

- Dat daar waar conflicten niet weg te werken zijn, er steeds een veiligheidsanalyse zal gebeuren waarbij we aanvullende ingrepen bekijken die ruimer gaan dan de lichtenregeling (bijvoorbeeld: ruimte creëren voor afslagstroken door het verwijderen van parkeerplaatsen, het afsluiten van takken, een gewijzigde circulatie, een aangepast snelheidsregime,…) om het aantal conflicten met actieve weggebruikers te verlagen of om de impact van de restrisico’s te milderen.

Vlaams minister Lydia Peeters: “Kruispunten zijn plaatsen waar alle weggebruikers samenkomen en dat leidt nog te vaak tot ongevallen. Met de versnelde uitrol van maximaal conflictvrije kruispunten én het nieuwe afwegingskader kiezen we duidelijk voor meer verkeersveiligheid. Dit jaar zal de helft van alle verkeerslichtengeregelde kruispunten in beheer van AWV maximaal conflictvrij gemaakt zijn. Ons voornaamste opzet is het beschermen van de actieve weggebruiker. Wat betekent iets langer langer wachten voor een automobilist of vrachtwagenchauffeur als we fietser en voetganger daarmee beschermen?”