“De deconsolidatie van De Lijn moet er voor zorgen dat de nodige investeringen in de vergroening van de busvloot versneld doorgevoerd kunnen worden zoals voorzien in het regeerakkoord”, stelt Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld). Met het goedkeuren van de conceptnota door de Vlaamse regering wordt hiervoor de eerste nodige stap gezet en het kader uitgetekend.Op basis hiervan kan De Lijn samen met het Vlaams Gewest een dossier opmaken om dit jaar nog in te dienen bij het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR).

De Lijn is een geconsolideerde instelling en dit betekent dat elke lening of uitgave die men doet om een investering te financieren, onmiddellijk en volledig geteld moet worden bij de uitgaven en niet gespreid kan worden over de duurtijd van de lening. Dit zorgt ervoor dat De Lijn niet op dezelfde manier kan handelen als een gewoon bedrijf die haar kosten kan spreiden in de tijd.

Project vergroening

In het regeerakkoord is voorzien dat er tegen 2025 in stadskernen emissievrij gereden moet worden en dat ten laatste voor 2035 in heel Vlaanderen emissievrij gereden wordt.Dit betekent dat De Lijn in eerste instantie 1,3 miljard euro op korte termijn moet investeren om 970 100% elektrische bussen aan te kopen met de nodige laadinfrastructuur. De middelen hiervoor zijn niet beschikbaar binnen de Vlaamse begroting, deconsolidatie is hiervoor een oplossing.

Deconsolidatie

De deconsolidatie is geen eenvoudige oefening. Het is één van de grootste financiële operaties binnen de Vlaamse overheid. Deze oefening omvat de volledige Vlaamse vervoersmaatschappij en haar financiering die wordt herbekeken. De nieuwe aanpak van financiering moet worden goedgekeurd door het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR), zij doen dit nadat er een jaar gewerkt is met de nieuwe wijze. Deze aanpak moet op voorhand worden uitgewerkt en voorgelegd worden aan INR.

Concreet zal de jaarlijkse werkingsdotatie en investeringsdotatie worden gewijzigd. Hierdoor zal de vaste dotatie het kleinste gedeelte worden en het merendeel van de inkomsten van De Lijn dient op een duurzame wijze te komen van een variabele inkomst. Deze variabele inkomst bestaat uit de vervoersinkomsten via abonnementen en tickets en door een variabele vergoeding van de Vlaamse overheid op basis van bijvoorbeeld afgelegde reizigersritten.

Betere werking belonen

Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters: “Dit systeem heeft een bijkomend voordeel, op deze manier krijgen we automatisch een systeem dat een goede werking beloont.Hoe beter De Lijn werkt hoe groter haar vergoeding. Voor de Vlaamse overheid kan dit betekenen dat er automatisch extra uitgaven worden gemaakt, maar in ruil kan er geïnvesteerd worden in de vergroening van de busvloot”.

Tevens krijgt De Lijn extra vrijheden om meer autonoom haar beleid te bepalen rond tarieven en de invulling van haar opdracht. Op die manier kan De Lijn meer en meer opereren zoals een private speler, dat wapent haar ook beter om de tendering (openbare aanbesteding) van één van de vervoerregio’s in de tweede helft van de legislatuur te winnen.

Vervolg van de rit

Het opzet is dat De Lijn gedeconsolideerd is vanaf 2022. De beslissing hierover neemt het INR altijd post factum en dus in 2023 omdat men eerst wil nagaan of er effectief op een correcte manier gewerkt wordt, eer men toestemt met een deconsolidatie. Om hierover toch al wat zekerheid te hebben, kan het systeem door De Lijn, dat men wil toepassen, voorafgaand voorgelegd worden aan INR.

“In het regeerakkoord stond dat de deconsolidatie onderzocht moest worden. Deze conceptnota geeft dit onderzoek weer en geeft de opdracht aan De Lijn en het Vlaams Gewest om binnen de contouren van de conceptnota een dossier voor te bereiden om effectief in te dienen bij het INR voor het einde van 2020. Op die manier hebben we enige zekerheid en kan dit mee opgenomen worden in het nieuwe openbaar dienstencontract van De Lijn dat ingaat vanaf 2022” ,duidt Lydia Peeters.