Er komt één globaal lager tarief voor de gezinswoning. Wie een huis of appartement koopt, betaalt naast de aankoopprijs ook registratierechten. Die registratierechten worden vandaag onder meer bepaald door het kadastraal inkomen (KI) van de woning. Het kadastraal inkomen is een fictief inkomen dat wordt geacht overeen te stemmen met de gemiddelde jaarlijkse huuropbrengsten. Je betaalt 5 procent op de aankoopprijs voor huizen met een laag KI (max. 745 euro), omdat dit zogezegd ‘bescheiden woningen’ zijn. En 10 procent bij een KI dat die grens overschrijdt. Het (federale) kadastraal inkomen is echter geen actuele waardemeter meer, want is gebaseerd op de huurprijzen 1975. Zo kunnen grotere huizen op het platteland, die ondertussen soms verbouwd en gerenoveerd zijn, vaak nog aanspraak maken op het ‘klein beschrijf’, terwijl kleine, de facto ‘bescheiden’ nieuwere appartementen in de stad bijna altijd onder het ‘groot beschrijf’ vallen.

Daarnaast bestaan er op dit moment een hele reeks fiscale voordelen waarvan de voorwaarden sterk op elkaar gelijken, maar toch ook subtiel kunnen verschillen. Soms kan je ze gelijktijdig genieten, soms ook niet. Een abattement of vrijstelling voor de enige woning, als je een hypotheek neemt, enzovoort.

Kortom een ingewikkeld systeem, waardoor het niet evident is op voorhand te berekenen hoeveel je moet betalen.

7% voor de gezinswoning en extra korting voor bescheiden woning

Voortaan zal je voor een gezinswoning het verlaagd tarief van 7 procent betalen op de aankoopprijs. De voorwaarden zijn dezelfde als die die vandaag gelden voor de toepassing van het abattement. Het moet om je enige woning gaan en je moet er binnen de twee jaar intrekken.

Als de aankoopprijs niet hoger is dan 200.000 euro en je dus een bescheiden woning koopt, krijg je een extra korting van 5.600 euro (op de eerste schijf van 80.000 euro betaal je geen registratierechten). Voor woningen of appartementen in de kernsteden of de Vlaamse rand, geldt de korting tot een aankoopprijs van 220.000 euro. Voor elke volgende woning of ander vastgoed betaal je het gewone tarief van 10 procent registratierechten.

Het principe van ‘meeneembaarheid’ voor de gezinswoning blijft overeind. Wie in het verleden al een woning kocht en een nieuwe woning koopt, kan de reeds betaalde registratierechten in mindering brengen. Ook na deze hervorming kan je wat je al betaald hebt dus terug of verrekend krijgen. Het plafond van dat bedrag blijft behouden op 12.500 euro. Nieuw is dat dit plafond voortaan wordt geïndexeerd. Het werd immers ingevoerd in 2002 en werd sindsdien niet meer aangepast.

Eerlijker en transparanter systeem

Minister Tommelein benadrukt ook dat de nieuwe registratierechten eenvoudiger zijn. De huidige berekening van de registratierechten is behoorlijk ingewikkeld, met een wirwar aan vrijstellingen. Ons nieuw systeem is transparanter: de vrijstelling is voorbehouden voor de bescheiden gezinswoning. En met een extra korting stimuleren we energierenovaties. De hervorming van de registratierechten gaat nu voor advies naar de Woonraad, de SERV en de Raad van State. Het nieuwe systeem zou nog voor de zomer van kracht worden.