“Bredere fietspaden voor toenemend en heterogeen fietsverkeer”

Het aantal en de verschillende types fietsen in Vlaanderen zijn de voorbije jaren sterk toegenomen en die trend zal zich de komende jaren verderzetten. “Daarom kreeg het Vademecum Fietsvoorzieningen, dat de ontwerprichtlijnen voor fietsinfrastructuur bundelt, een grondige update. Het beschrijft hoe het ideale fietspad eruit ziet en bevat niet-bindende aanbevelingen voor iedereen die fietspaden ontwerpt, zoals wegbeheerders, studiebureaus en aannemers die werken aan de aanleg of verbetering van fietsinfrastructuur. Het gaat o.a. om richtlijnen over de keuze van ondergrond, de breedte van het fietspad, de aanleg van fietsstraten en de toegankelijkheid en maatvoering van fietsparkeervoorzieningen”, duidt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters.

Op het fietspad rijden vandaag niet alleen klassieke fietsen, maar ook elektrische fietsen, speedpedelecs, bakfietsen, scootmobiels, steps, monowheels, logistieke cargofietsen, riksja’s… Die verschillende gebruikers variëren steeds meer in afmetingen en in snelheid. Bovendien nemen we in Vlaanderen met z’n allen vaker en voor langere afstanden de fiets dan enkele jaren geleden. Het fietsgebruik steeg van 12.8% van de verplaatsingen in 2013 naar 14,2% in 2020 en het woon-werkverkeer per fiets ging in dezelfde periode van 12,5% zelfs naar 16,9%. Meer ruimte voor de fiets is dus een noodzaak en daar spelen de nieuwe richtlijnen op in, door bijvoorbeeld bredere fietspaden aan te bevelen (2 meter voor een éénrichtings- en 3 meter voor een tweerichtingsfietspad), om boogstralen ruimer aan te leggen en aan kruispunten meer wachtruimte te voorzien voor het fietsverkeer.

“Het is vooral belangrijk om het Vademecum Fietsvoorzieningen te bekijken als een document met aanbevelingen waarbij gemotiveerde interpretatie of afwijking moet kunnen. Het mag vooral niet gebruikt worden als een instrument om iets niet te doen of als basis om geen goedkeuring te verlenen bij lopende processen. Een boodschap die ook ondersteund wordt vanuit de provinciale verkeersveiligheidstafels en de Taskforce Verkeersveiligheid. Het is de bedoeling om bij nieuwe ontwerpen deze aanbevelingen ter harte te nemen om ‘future-proof’-fietspaden te gaan aanleggen, rekening houdende met de verschillende elementen van heel de fietsfamilie. Maar het mag niet gezien worden als een hinderpaal of een weigeringsgrond”, benadrukt minister Peeters

Levend document voor een divers publiek

Het vademecum is bedoeld om een breed publiek bij te staan bij het ontwerpen van fietsinfrastructuur. Zowel ontwerpers, studiebureaus en projectleiders, als lokale ambtenaren, beleidsverantwoordelijken en betrokken burgers en organisaties kunnen ermee aan de slag. De aanbevelingen werden uitgewerkt door het Agentschap Wegen en Verkeer en Fietsberaad Vlaanderen, in samenwerking met steden en gemeenten, provincies en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Een heel breed consultatieproces waarbij het Vademecum ook werd voorgelegd aan de Taskforce Verkeersveiligheid.

Het Vademecum Fietsvoorzieningen is een levend document, georganiseerd volgens overzichtelijke fiches per thema, dat regelmatig zal worden aangepast op basis van nieuwe inzichten. 

“Door te werken met fiches vergroten we enerzijds de leesbaarheid voor de gebruiker van het vademecum. Anderzijds kunnen hierdoor bepaalde onderdelen of fiches sneller geactualiseerd of geüpdatet worden. Het is een levend document dat bijvoorbeeld ook rekening zal houden met nieuwe evoluties in de fietswereld”, duidt minister Peeters.

AWV zal na de zomervakantie alle wegbeheerders en betrokken actoren op de hoogte brengen van het nieuwe Vademecum Fietsvoorzieningen. In het najaar organiseert AWV hierover een aantal workshops.

Het Vademecum Fietsvoorzieningen is consulteerbaar via de website van het Agentschap Wegen en Verkeer.