Vandaag heeft de Vlaamse regering op voorstel van Vlaams ministers Lydia Peeters en Zuhal Demir het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) ‘Ruimtelijke herinrichting van de Ring rond Brussel (R0) – deel noord’ principieel definitief vastgesteld. De principiële definitieve vaststelling komt er nadat de adviezen uit het openbaar onderzoek over het ontwerp-GRUP zijn verwerkt. Dit is een belangrijke stap in het proces waarmee we de Ring willen klaarmaken voor een duurzame toekomst.

“De herinrichting is noodzakelijk, want de infrastructuur is verouderd, niet meer afgestemd op de noden van vandaag en aan vernieuwing toe. Met de herinrichting van de Ring willen we op en rond de Ring de mobiliteit verbeteren en de leefbaarheid verhogen. Veiligheid van de weggebruikers is daarbij prioritair, samen met een multimodale toegankelijkheid van de regio. Om ook de natuur te versterken, werken we bestaande barrières weg en verbinden we de groenpolen tot stevige groene netwerken”, aldus Vlaams ministers Lydia Peeters en Zuhal Demir.

Een participatief proces

Het ontwerp-GRUP waarvoor in het voorjaar van 2023 een openbaar onderzoek liep, werd op basis van de inspraak verder verfijnd en waar nodig aangepast in het vandaag vastgestelde GRUP. Het belang van inspraak door burgers en adviesinstanties zit verweven in het hele proces. Alle voorstellen die op tafel kwamen hebben we uitgebreid afgetoetst met diverse actoren: burgers, bedrijven, lokale besturen, belangengroepen en actiegroepen. Op die manier is er voluit ingezet op een breed draagvlak, op een project waar zo veel mogelijk belanghebbenden mee hun schouders kunnen zetten. 

De Werkvennootschap en het Departement Omgeving hebben de voorbije jaren hard ingezet op die participatieve aanpak, bevestigen Peeters en Demir. Dankzij die inspraak kunnen we vandaag een beslissing nemen over een breed gedragen oplossing. De initiële parallelstructuur over de hele Ring evolueerde zo tot een combinatieoplossing die rekening houdt met alle bezorgdheden van stakeholders, zoals de omliggende lokale besturen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Voor een veilige en vlotte mobiliteit

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters: “Met het GRUP willen we oplossingen realiseren die de mobiliteit op en rond de Ring veiliger maken en zo de doorstroming verbeteren: met de herinrichting pakken we maar liefst 115 verkeersknelpunten aan. Daarbij houden we rekening met een veranderende mobiliteit en zetten we resoluut in op duurzame vervoersmodi zoals de fiets en het openbaar vervoer. Zo verzekert het GRUP maar liefst 27 comfortabele en veilige verbindingen en oversteekmogelijkheden voor fietsers en voetgangers Het plan maakt bovendien een flexibele inrichting en eenvoudige aanpassing van de Ring mogelijk met het oog op verwachte innovaties op het vlak van mobiliteit, zoals autonome voertuigen en nieuwe vormen van openbaar vervoer.”

Ruimte voor ontharding

Dankzij een compactere intichting van de weginfrastructuur komt er extra ruimte vrij voor groenbuffers en open ruimte. In het GRUP zitten belangrijke maatregelen die de waterhuishouding in de regio zullen verbeteren. Er worden waar mogelijk delen onthard en waterlopen, zoals de Woluwebeek, opnieuw opengelegd. Met 60 ecologische verbindingen, waaronder een landschapsbrug van minstens 180m breed aan het Laarbeekbos versterken we het openruimtenetwerk.” 

Een stevig onderbouwd plan

Aan de basis van het GRUP ligt het onderzoek naar mogelijke alternatieven en varianten voor de infrastructuur. De gekozen oplossing bepaalde de contouren en de bestemmingen van het GRUP. In een volgende fase zal dit worden uitgewerkt tot concrete projecten. Maar een aantal ontwerpconcepten ligt wel al vast. Zo komt er in de zone Zaventem tussen de verkeerswisselaars van de Ring met de E40 richting Leuven en de E19 een parallelstructuur en zal je dus op de grote knooppunten moeten kiezen tussen de doorgaande Ring of de parallelle Ring. Dat zal het aantal weefbewegingen drastisch doen dalen, wat de doorstroming ten goede komt. In de zone Wemmel, tussen de verkeerswisselaars met de A12 en de E40 richting Gent, worden volgens het plan de op- en afritten herschikt, waardoor ook hier de weefbewegingen kunnen verbeteren en zo veiliger gebeuren. De ruimtelijke impact blijft in deze zone beperkt. Aan het Laarbeekbos wordt de omgeving versterkt met twee grote landschapsbruggen en wordt de Ring verdiept aangelegd. Ook in de stedelijke omgeving van Wemmel, Jette en Laken komt de Ring verdiept te liggen en worden overbruggingen voorzien. 

Daarnaast ging uitgebreid onderzoek op diverse vlakken het plan vooraf. Het onderzoek naar de milieueffecten, de maatschappelijke kosten en baten, de verkeersveiligheid, het ontwerpend onderzoek, een future proof verkenning en een ruimtelijk veiligheidsrapport, verliepen op een geïntegreerde manier. De voorgestelde alternatieven zijn geoptimaliseerd op basis van de resultaten van de onderzoeken. De resultaten en conclusies van al die onderzoeken zijn verwerkt in het GRUP. 

Volgende stappen

De Vlaamse Regering zal nu het advies vragen van de Raad van State over het GRUP. Na dat advies zal de Vlaamse Regering overgaan tot de definitieve vaststelling van het GRUP. Intussen werken we de gekozen oplossing in detail uit en maken we concrete ontwerpen en technische plannen met het oog op de aanvraag van de omgevingsvergunningen.Het plangebied beslaat een omvangrijk gebied: vanaf verkeerswisselaar van Groot-Bijgaarden tot en met Kraainem. De uitwerking in concrete projecten zal daarom gefaseerd gebeuren. Als eerste komt de zone Zaventem aan bod, dat is het gebied vanaf de verkeerswisselaar met de E19 in Machelen tot en met de E40 naar Leuven (inclusief het aansluitingscomplex Kraainem op de E40)