Conflicten op verkeerslichtengeregelde kruispunten worden stelselmatig afgebouwd over heel Vlaanderen, gemiddeld gaat het om één kruispunt om de drie dagen. Vandaag is 93% van alle 1739 kruispunten met verkeerslichten in het beheer van Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) volledig of gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen.

Conflicten weg en extra detectie om wachttijden te verlagen op 877 kruispunten

Met het Vlaamse Actieplan Verkeerslichten worden elk jaar op minstens 125 kruispunten conflicten weggewerkt. Zo bouwt AWV stelselmatig situaties af waar weggebruikers elkaar kruisen, wat de verkeersveiligheid gevoelig verhoogt. Ook in 2023 werden 125 kruispunten aangepast, goed voor één kruispunt om de drie dagen.

Deze legislatuur maakte AWV in totaal 519 kruispunten maximaal conflictvrij*, sinds de start van het actieplan gaat het om 877 lichtengeregelde punten. Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters geeft de precieze aantallen: “93% van de kruispunten zijn vandaag volledig of gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. In 2019 was dit nog 85%. Van alle kruispunten is 22% volledig conflictvrij; 71% is gedeeltelijk conflictvrij of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. Denk bij die maatregelen aan een voorstart of het gelijktijdig beëindigen van groen voor voetgangers en fietsers of oranje-gele knipperlichten om aan te duiden dat er nog een conflict is. We zullen deze cijfers in de loop van de komende jaren verder zien stijgen; de teams van AWV werken hard verder om dit te realiseren.”

Extra aandacht voor voetgangers en fietsers

Om te bepalen welke conflicten we wel of niet toelaten in een lichtenregeling, gebruikt AWV een afwegingskader conflictvrij regelen. “Om de veiligheid van voetgangers en fietsers nog meer te laten doorwegen, stuurde ons agentschap dat kader bij in samenspraak met verkeersveiligheidsexperten en fietsorganisaties,” zegt Kathy Vandenmeersschaut, administrateur-generaal van AWV. “Met het nieuwe afwegingskader wordt bijvoorbeeld meer file-opbouw toegelaten voor gemotoriseerd verkeer ten voordele van het wegnemen van conflicten en wordt er geen conflict meer toegelaten tussen afslaand verkeer en de fietsers op een dubbelrichtingsfietspad. Waar conflicten met actieve weggebruikers blijven bestaan, wordt gekeken naar de infrastructuur en hoe kan deze aangepast worden om de veiligheid van overstekende fietsers en voetgangers verder te verbeteren.”

Professor Dirk Lauwers ziet belangrijke stappen in de juiste richting: “Meer en meer verkeerslichten op de Vlaamse gewestwegen worden verkeersveiliger geregeld. Een heel duidelijk afwegingskader – waarin stap voor stap wordt nagegaan hoe de lichtenregeling het mogelijk maakt dat kwetsbare verkeersdeelnemers het kruispunt veilig kunnen oversteken – is daarbij de leidraad. Vorig jaar werd dit afwegingskader nog aangescherpt om maximaal prioriteit te geven aan verkeersveiligheid, ook al gaat dit soms ten nadele van de doorstromingskwaliteit voor het autoverkeer. Het is nu kwestie het actieplan verkeerslichten zonder dralen af te werken en uit de evaluatie van de ongevallen die zich zouden blijven voordoen na te gaan waar en hoe eventueel nog bijkomende maatregelen nodig zijn.”

Ook de komende jaren werkt AWV hard verder. Kruispunten die heraangelegd worden, op schoolroutes liggen, recent een MIA Quick Scan kregen of deel uitmaken van de lijst gevaarlijke punten, krijgen bijzondere aandacht. Vervolgens willen we ook die kruispunten aanpakken waar nog geen enkele vorm van conflictvrijheid is en kruispunten waar nog conflicten bestaan met voetgangers en fietser.

Lichtenregeling aanpassen geen sinecure

Een nieuwe lichtenregeling installeren is een precies werk dat een goede voorbereiding en een analyse van de huidige en toekomstige verkeerssituatie vraagt. Zo’n aanpassing vraagt - in tegenstelling tot wat vele mensen denken - dus wat tijd. Er gebeuren tellingen op het kruispunt en er wordt een nieuwe verkeerslichtenregeling opgemaakt die in de verkeersregelaar geprogrammeerd wordt. Dit alles wordt vervolgens getest in een labo-omgeving vooraleer het op het terrein in dienst wordt gesteld. Een nieuwe lichtenregeling vraagt ook vaak om een aanpassing aan de infrastructuur op het kruispunt: denk aan extra palen, seinen of detectielussen die geïnstalleerd dienen te worden.

___
*Aantal verkeerslichten aangepakt volgens Actieplan Verkeerslichten tussen 1 januari 2020 en 31 december 2023