Op 9 april 2020 vond een dijkbreuk plaats bij een suikerraffinaderij in de buurt van het Franse Cambrai. Hierbij kwam een grote hoeveelheid bezinksel, of restfractie, terecht in de Schelde. Bacteriën, die zich bevinden in en zich tegoed doen aan deze voedselrijke restfractie, onttrekken massaal zuurstof aan het water. Hierdoor kan het zuurstofgehalte in het water naar nul zakken, met zware gevolgen voor het waterleven.

Goede samenwerking

De restfractie verplaatste zich van Frankrijk via Wallonië naar Vlaanderen. Zodra we in Vlaanderen kennis kregen van de nakende vervuiling nam De Vlaamse Waterweg nv meteen het initiatief voor maatregelen om de impact van de vervuiling op het watersysteem te beperken in samenwerking met het Agentschap Natuur en Bos en de Vlaamse Milieumaatschappij.

Maatregelen om vissterfte te beperken

Om te bepalen waar de vervuiling zich bevindt en hoe snel ze zich verplaatst, zijn er op verschillende plaatsen zuurstofmeters van de Vlaamse Milieumaatschappij in het Scheldewater geplaatst. Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Demir: “Deze meten constant het zuurstofgehalte in het water. Dat laat toe de resultaten online in realtime op te volgen. Op basis daarvan kunnen de waterbeheerders gepaste maatregelen nemen om de vervuiling die men in Frankrijk veroorzaakte zo sterk mogelijk in te dijken.” Daarnaast zijn er op een aantal strategische plaatsen beluchters in het water geplaatst. Indien het zuurstofgehalte in het water daalt, pompen deze beluchters opnieuw zuurstof in het water. Op die manier hopen de waterbeheerders vissterfte te beperken. De maatregelen worden bijgestuurd en geëvalueerd naarmate de vervuiling zich verspreid.

Via het kanaal Gent-Terneuzen naar de Westerschelde

De vervuiling is zodanig vermengd met het water dat het niet zomaar kan opgeschept of ingedamd worden. Minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters (Open Vld): ”We beseffen dat de situatie ernstig is, en houden de vinger aan de pols. Samen met De Vlaamse Waterweg nv doen we het nodige doen om de watervervuiling verder te bestrijden. We zetten alles op alles om de meest kwetsbare watersystemen te sparen op het traject van de verontreiniging.” Zo werd het oppompen van Scheldewater naar het kanaal Bossuit-Kortrijk stopgezet en zal het water in de binnenstad van Gent afgesloten worden voor het vervuilde water. Vervolgens is het de bedoeling om de vervuiling af te leiden via het kanaal Gent-Terneuzen naar de Westerschelde. De restfractie zal uiteindelijk door de verplaatsing verdund worden in dergelijke mate dat ze geen risico meer vormt voor het zuurstofgehalte in het water.