Workshop en actiepakket fietsverlichting voor secundaire scholen voorgesteld in Limburg

De leerlingen van GO!-school X plus in Lommel namen als eersten in Limburg deel aan OPVALLR, de nieuwe workshop rond fietsverlichting gelanceerd door Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters samen met de VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde). In een Virtual Reality-omgeving konden de scholieren ervaren hoe belangrijk fietsverlichting is om op te vallen in het donker. In de winterse ochtend- en avondspits zijn fietsende jongeren extra kwetsbaar in het verkeer. “Goed werkende fietsverlichting is van cruciaal belang om gezien te worden in het verkeer. Daarnaast willen we de bestuurders van gemotoriseerd verkeer oproepen om in deze donkere periode extra waakzaam te zijn voor de actieve weggebruikers”, aldus Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters.

Nu de ochtend- en avondspits opnieuw in het (half)duister verlopen, is goed werkende fietsverlichting van cruciaal belang om zichtbaar te zijn voor andere bestuurders.1 Daarnaast zijn ook de wettelijk verplichte reflectoren op de fiets belangrijk om gezien te worden. Uit steekproeven die de VSV de afgelopen weken uitvoerde nabij vier secundaire scholen in Vlaanderen, blijkt dat slechts 64% van de scholieren het fietslicht aan had wanneer het donker was. Meer dan een derde van de leerlingen reed dus zonder fietsverlichting, met alle risico’s van dien.

Zelfoverschatting en sociale invloed

De VSV voerde eveneens een verkennende gedragsanalyse uit bij bijna 100 leerlingen uit de tweede graad van het secundair onderwijs. Daaruit blijkt dat drie factoren bepalend zijn voor het rijden zonder licht: twijfel en zelfoverschatting, de sociale invloed van leeftijdsgenoten, en de moeite die het hen kost om een slecht werkend fietslicht in orde te brengen.

Met het project OPVALLR wil minister Peeters samen met VSV inspelen op deze factoren en er zo voor zorgen dat leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs rijden met goed werkende fietslichten en de wettelijk verplichte reflectoren. OPVALLR bestaat uit een workshop en een gratis actiepakket met affiches voor de school, stuurhangers voor fietscontroles en reflecterende stickers.

VR-simulatie

Tijdens de workshop maakt de VSV onder meer gebruik van een VR-simulatie om jongeren het verschil te laten ervaren tussen fietsers die met en zonder fietslicht rijden. In de VR-beleving rijdt de jongere als autopassagier mee in het donker, waarbij ze verschillende fietsers kruisen met en zonder fietsverlichting. Het inzicht dat de leerlingen op die manier krijgen, dient als basis voor een gesprek over goede fietsverlichting. Tijdens een fietscontrole gaan de deelnemers zelf na of hun fiets voldoet aan de wettelijke vereisten betreffende zichtbaarheid. Tot slot spreken de leerlingen hun engagement uit om er voor te zorgen dat hun fietslicht altijd werkt en dat ze het aanzetten wanneer het donker is. Als herinnering aan hun engagement krijgen ze een reflecterende OPVALLR-sticker om hun fiets mee te pimpen.

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters: “Educatie blijft belangrijk bij kwetsbare doelgroepen zoals jongeren die zich vaak als voetganger of fietser in het verkeer begeven. Zeker in de donkere wintermaanden verdient de verkeersveiligheid van fietsende jongeren extra aandacht. Wie geen goed werkende fietsverlichting heeft of met een fiets rijdt die wettelijk niet in orde is, loopt in deze periode immers het risico dat andere verkeersdeelnemers hem of haar in het duister niet of te laat opmerken. Degelijke fietsverlichting en de wettelijk verplichte reflectoren zijn de basis voor een goede zichtbaarheid op grotere afstand, zodat andere weggebruikers hun gedrag kunnen aanpassen en ongevallen met fietsers kunnen vermijden. Ook het dragen van fluoreflecterend materiaal zorgt ervoor dat je opvalt in het verkeer. Met reflecterend materiaal verdrievoudigt de zichtbaarheid voor aankomend verkeer in het donker. Daarnaast willen we alle bestuurders van gemotoriseerd verkeer oproepen om in deze periode extra waakzaam te zijn voor de actieve weggebruikers.”

Belang van zichtbaarheid voor wie in het donker fietst

Een analyse van de Vlaamse ongevallencijfers door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken toont aan dat er in 2021 in de provincie Limburg 114 fietsslachtoffers in het donker vielen, goed voor 12% van alle fietsslachtoffers (919). Specifiek voor de 15- tot 18-jarigen ligt het aandeel slachtoffers in het donker iets lager, namelijk 8% (6 op een totaal van 75) in 2021. Bekijken we echter de periode 2019-2021, dan komen we ook voor deze leeftijdscategorie op een aandeel van 12% uit. De link met zichtbaarheid is bij deze ongevallen echter niet één op één te leggen, ook andere factoren kunnen een rol spelen.

Te gast in Lommel

Voor de Limburgse lancering van OPVALLR waren minister Lydia Peeters en de VSV te gast in X plus, een secundaire GO!-school in Lommel, waar de minister alle jongeren opriep om een OPVALLR te worden in het verkeer.

Tamara Vandeweijer, directeur van X plus: “Onze school X plus ligt pal in het centrum van Lommel waardoor we voor iedereen makkelijk bereikbaar zijn. Zo’n 70% van onze leerlingen komt met de fiets, enkelen komen te voet. Door deel te nemen aan de actie OPVALLR van de VSV willen we de belangrijke rol van zichtbaarheid voor onze fietsende en wandelende leerlingen op het dagelijkse traject van thuis naar school extra in de verf zetten. We willen onze jongeren blijvend motiveren om op een veilige manier met de fiets naar school te komen.”

Bekijk het VR-filmpje op YouTube