Elektrische steps worden steeds populairder, ook in het woon-werkverkeer. Werknemers gebruiken de e-step vaak om de afstand tussen het trein- of metrostation en de werkplek of thuis te overbruggen, de zogenaamde “last mile”-verplaatsingen. E-steps bieden een aantal mobiliteitsvoordelen, maar het gebruik ervan is niet altijd zonder risico en ook de verkeersregels voor steppers zijn niet voor iedereen duidelijk. Daarom start de VSV met “One Step Away”, een laagdrempelige opleiding die specifiek gericht is op gebruikers van de elektrische step.

Elektrische steps behoren tot de categorie van de gemotoriseerde voortbewegingstoestellen. Volgens een recent OESO-rapport bieden e-steps en andere voortbewegingstoestellen een handige vervoersoplossing van deur tot deur, al dan niet in combinatie met trein, tram of bus. Op die manier kunnen ze het aantal autoverplaatsingen in verstedelijkte gebieden verminderen. Net als fietsen passen ze daarom binnen een duurzaam mobiliteitsbeleid.

Maar uiteraard zijn er aan het gebruik van elektrische steps ook een aantal risico’s verbonden. Traumatologen wijzen op een verhoogd risico voor ernstige aangezichts- en hoofdletsels bij ongevallen. Amerikaans onderzoek geeft aan dat ongeveer één derde van alle e-stepgebruikers die bij een letstelongeval betrokken zijn, een hoofdletsel oplopen. Het aandeel hoofdletsels bij e-stepgebruikers is daarmee meer dan het dubbele dan dat bij fietsers. Verkennend onderzoek van VIAS bij de spoeddiensten van vijf Belgische ziekenhuizen bevestigt dit, en wijst verder uit dat het bij e-steps meestal om eenzijdige ongevallen gaat, dus zonder tegenpartij. Vaak gaat het om occasionele gebruikers of personen die voor de eerste keer op een elektrische step rijden, de slachtoffers zitten voornamelijk in de leeftijdsgroep van 20 tot 40 jaar.

Aparte registratie sinds 2019

Ongevallen met e-steps worden sinds het laatste kwartaal van 2019 apart geregistreerd. Volgens gegevens van de FOD Economie ging het vorig jaar in Vlaanderen om 20 letselongevallen met 14 lichtgewonden, 2 zwaargewonden en jammer genoeg ook één dodelijk slachtoffer tot gevolg. De eerste, voorlopige cijfers van de Federale Politie voor het eerste kwartaal van 2020 spreken over een totaal van 16 letselongevallen, waarbij 13 lichtgewonden en 1 zwaargewonde vielen.

“Het gaat weliswaar om kleine aantallen in verhouding tot de totaliteit van alle ongevallen in Vlaanderen, maar toch moeten we waakzaam blijven” zegt Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters. “E-steps zijn immers een relatief nieuw fenomeen, en de kans bestaat dat met het toenemende gebruik ook het aantal ongevallen zal stijgen. Toch mogen de risico’s die het gebruik van e-steps en gelijkaardige voortbewegingstoestellen inhoudt, ons niet blind maken voor de mobiliteitsvoordelen die deze toestellen wel degelijk kunnen bieden. Door lokale mankementen in de infrastructuur aan te pakken en e-stepgebruikers te leren hoe ze hun vervoermiddel op een veilige wijze kunnen gebruiken, kunnen we ongevallen vermijden”.

One Step Away: focus op risicoperceptie

Ongevallen vermijden, dat is de doelstelling van de nieuwe opleiding “One Step Away” die de VSV aanbiedt voor werknemers die met de e-step naar het werk komen. “One Step Away” duurt twee uur en verloopt in kleine groepjes van maximum 7 personen. De start is een groepsgesprek rond risicoperceptie. Daarin gaat veel aandacht naar het anticiperen op mogelijke gevaren en de noodzaak om je snelheid steeds aan te passen aan de omgeving en andere kwetsbare weggebruikers. Ook de noodzaak om persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een helm, knie- en polsbeschermers te dragen, komt aan bod. Tijdens het praktijkgedeelte worden praktische vaardigheden aangeleerd zoals het bewaren van de stabiliteit tijdens het sturen, het ontwijken van obstakels en een veilige remtechniek. Tot slot volgt een nabespreking.

Personeelsleden van de Stad Mechelen konden als eerste deelnemen aan de nieuwe opleiding. Mechels schepen van Mobiliteit Vicky Vanmarcke: “Mechelen is meer dan ooit een voorbeeldstad op vlak van mobiliteit. We hebben de ambitie om de deelstad van Vlaanderen te worden, en ook de deelsteps spelen daar een belangrijke rol in. Met deze opleiding benadrukken we dat we verkeersveiligheid hoog in het vaandel dragen om zo de modal shift te bereiken naar een duurzamere manier van verplaatsingen.”

De opleiding “One Step Away” kadert binnen Safe2work, het opleidingsprogramma rond verkeersveiligheid dat de VSV aanbiedt aan bedrijven en openbare diensten. Een opleiding reserveren kan via de Safe2work website, safe2work.be/one-step-away.

Informatie en veiligheidstips over e-steps zijn te vinden op veiligverkeer.be/themas/voortbewegingstoestellen.