De belangrijkste actoren op het vlak van verkeersveiligheid kwamen op dinsdag 30 januari samen om de balans op te maken van de jongste vorderingen en om een reeks gemeenschappelijke doelstellingen te definiëren om de verkeersveiligheid in België te verbeteren. Samen formuleerden ze 10 engagementen inzake verkeersveiligheid die België verankeren in het "All for Zero"-traject: een halvering van het aantal doden en zwaargewonden op de weg tegen 2030, met als einddoel nul doden tegen 2050.

Er vallen nog steeds te veel verkeersslachtoffers: in België: 540 mensen verloren het leven in 2022 en meer dan 45.000 raakten gewond. Hoewel deze cijfers de laatste jaren aanzienlijk zijn gedaald, zijn ze nog steeds te hoog. België is daarmee binnen Europa zelfs een van de slechtste leerlingen van de klas. Toch zijn de meeste verkeersongevallen vermijdbaar. Het is dus aan ons om collectief op te treden om deze uitdaging voor gezondheid en sociaal welzijn aan te gaan en alles in het werk te stellen om het aantal doden en gewonden op de weg drastisch te verminderen.

De Staten-Generaal voor Verkeersveiligheid weerspiegelt de gedeelde wil en het engagement van de verschillende overheden om samen te werken voor meer verkeersveiligheid, voor iedereen. Het is door een doeltreffende samenwerking tussen de regeringen op federaal, regionaal en lokaal niveau en met de betrokkenheid van alle betrokken actoren (administraties, politie, VIAS-instituut, verenigingen die weggebruikers of slachtoffers vertegenwoordigen, enz.) dat de grootste en snelste impact zal worden gerealiseerd om het verkeer veiliger te maken voor iedereen, in het bijzonder voor de meest kwetsbare weggebruikers.

Ambities voortzetten: 10 gemeenschappelijke engagementen voor verkeersveiligheid

De 6 federale en gewestelijke ministers bevoegd voor de verkeersveiligheid in België bevestigen opnieuw hun gezamenlijke ambitie om het aantal verkeersslachtoffers verder te doen dalen, meer bepaald door de uitvoering van een gecoördineerd actieplan in het kader van het plan All For Zero.

Zij verbinden zich ertoe om :

• samen te werken in de strijd tegen de drie belangrijkste killers op de weg: snelheid, afleiding en rijden onder invloed aan de hand van gecoördineerde acties op het gebied van preventie, handhaving, sancties en rehabilitatie;
• systematisch te overleggen en structureel samen te werken, zowel op ministerieel niveau via de Interministeriële Conferentie (IMC) Mobiliteit als op het niveau van de experts en de administraties, zoals ze dat sinds 2021 actief doen;
• regelmatig een interfederale werkgroep samen te roepen, verantwoordelijk voor het evalueren en bijsturen van regelgeving op het gebied van de verkeersveiligheid, met bijzondere aandacht voor het verbeteren van de veiligheid van actieve weggebruikers, die het kwetsbaarst zijn;
• ervoor te zorgen dat de regelgeving en de verkeersinrichting zoveel als mogelijk worden ingericht volgens de kindnorm die rekening houdt met hun behoeften, zodat kinderen vanaf 8 jaar zich autonoom, veilig en comfortabel kunnen verplaatsen;
• ervoor te zorgen dat kennis wordt gedeeld, met name door het uitvoeren van gezamenlijke studies;
• de "All for Zero"-dynamiek op lokaal niveau te blijven ondersteunen, met name door het financieren en valoriseren van lokale verkeersveiligheidsinitiatieven;
• de doeltreffendheid van de controles te verhogen en de informatiestroom met betrekking tot verkeersovertredingen tussen alle schakels van de controle-/sanctieketen te verbeteren;
• recidive van risicogedrag te bestrijden door beter rekening te houden met de antecedenten van de bestuurders, met inbegrip van overtredingen die door middel van onmiddellijke inningen zijn afgehandeld;
• een complementair en coherent opleidingsaanbod te ontwikkelen, met name om bestuurders die problematisch gedrag stellen te rehabiliteren;
• elk jaar de ontwikkelingen op het gebied van verkeersveiligheid te evalueren tijdens een interfederale conferentie over de verkeersveiligheid.

Een overlegmechanisme dat tot concrete vooruitgang leidt

De eerste Staten-Generaal voor verkeersveiligheid vond plaats in 2001, op initiatief van de VZW Ouders van Verkeersslachtoffers en de toenmalige minister van Mobiliteit, Isabelle Durant. Latere edities werden georganiseerd in 2007, 2011 en 2015. In 2021, 20 jaar na de eerste Staten-Generaal blies de federale minister van Mobiliteit dit overleginstrument nieuw leven in om de strijd tegen de verkeersveiligheid in België op te voeren.

Tijdens de editie van 2021 bundelden de betrokken ministers hun krachten om het initiatief "All For Zero" te lanceren, een gecoördineerde verkeersveiligheidsstrategie gebaseerd op een federaal1 actieplan en een interfederaalplan.

Een jaar later, in november 2022, kwamen de bevoegde ministers voor het eerst samen op een interfederale conferentie om een eerste balans op te maken van de geboekte vooruitgang. De Algemene Vergadering van 30 januari 2024 zal dus de derde en laatste interfederale vergadering van deze legislatuur zijn.

Paul Van Tigchelt, minister van Justitie: “Vorige week nog kwamen in Minderhout een 11-jarige jongen en in Willebroek een 17-jarig meisje om het leven, nadat ze werden aangereden door een vrachtwagen. Dat is verschrikkelijk. Het is de grootste nachtmerrie die er als ouder bestaat. Als beleidsmakers moeten we telkens beter willen doen en mogen we nooit tevreden zijn. Met Justitie hebben we onder andere gezorgd voor de oprichting van het Parket voor de Verkeersveiligheid, die overtredingen efficiënt afhandelt. Hierdoor kunnen de politieparketten zich meer focussen op het uit het verkeer halen van wegpiraten en zware recidivisten. Maar om de All For Zero-doelstelling te bereiken, is het cruciaal om samen te werken over de vele beleidsdomeinen en bestuursniveaus heen. Dat is de kracht van de Staten-Generaal van de Verkeersveiligheid.”

Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken: “In Vlaanderen hebben we deze legislatuur de actieve weggebruiker centraal gezet, zowel in het Verkeersveiligheidsplan alsook in de nieuwe Vlaamse Fietsambitie. Deze koers moet worden verdergezet, de 10 interfederale engagementen zijn helder en hebben slecht één doel voor ogen: nul verkeersdoden in ons land. Het opnemen van de Kindnorm is hierin een belangrijk signaal. Zo moet er blijvende aandacht uitgaan naar de noden en behoeften van kinderen en jongeren bij de opmaak van nieuwe regelgeving. Nieuwe infrastructuur moet zoveel mogelijk worden ontworpen vanuit de kindnorm, zodat kinderen vanaf 8 jaar zich zelfstandig, veilig en comfortabel kunnen verplaatsen. We blijven vanuit Vlaanderen ook integraal inzetten op sensibilisering en educatie om werk te maken van een gedragsverandering in het verkeer. Onaangepast of overdreven snelheid, rijden onder invloed en afleiding zorgen voor veel menselijke tragedies. Hoe meer mensen zich hiervan bewust zijn, hoe sneller we de Vision Zero doelstelling zullen realiseren. Handhaving mag – uit respect voor de vele slachtoffers in het verkeer – niet gezien worden als een pestmaatregel, maar blijft helaas nog steeds een essentieel sluitstuk van een veilig verkeerssysteem.”