“Met camera’s kunnen we proactief onveilige verkeerssituaties opsporen”

In West-Vlaanderen werd er in oktober 2021 een MIA-proeftuin opgezet waarin werd geëxperimenteerd met proactieve detectie van verkeersonveilige punten via camera’s. MIA is een nieuwe bestuurlijke aanpak die werk maakt van meer verkeersveiligheid door minder regels, meer efficiëntie en een betere samenwerking. De resultaten van deze proeftuin werden in een eindrapport gegoten en Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters wil hier nu verder mee aan de slag: “De proeftuinen hebben waardevolle inzichten opgeleverd. Via de camera’s hebben we proactief verkeersonveilige situaties kunnen detecteren en analyseren. Deze proeftuinen tonen het potentieel van technologie bij het in kaart brengen van risico’s. Het blijft echter niet bij een proeftuin. Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) gaat nu de camera’s verder inzetten bij het analyseren van risicovolle locaties over heel Vlaanderen.”

MIA of ‘Mobiliteit Innovatief Aanpakken’ is een initiatief van Vlaams minister Lydia Peeters waarmee ze komaf wil maken met ingewikkelde procedures die, in het belang van de verkeersveiligheid, de aanpak en uitvoering van kleine infrastructurele werken of quick wins (te) vaak verhinderen. Om de MIA-aanpak uit te testen werden er in West-Vlaanderen en Limburg proeftuinen opgezet waarbij er geëxperimenteerd werd met beelden van drones en camera’s om punten, die subjectief als verkeersonveilig werden ervaren, aan te pakken.

Door het in kaart brengen van risico’s kan AWV vaak door slechts kleine infrastructurele aanpassingen de verkeersveiligheid verbeteren op het terrein. Dat kan gaan om verbreding van fietspaden, herinrichting van kruispunten, verbeteren van oversteekvoorzieningen, aangepaste verlichting, duidelijke wegmarkeringen, aanleggen van groenstroken, etc.

“In de proeftuinen werd er geëxperimenteerd en ervaring opgedaan. De bedoeling was om, mits positieve evaluatie, de gebruikte technologieën in te zetten in de rest van Vlaanderen. Nu we de bevestigende resultaten hebben ontvangen van de camera’s in de proeftuin in West-Vlaanderen is het nu zover”, zegt minister Peeters. “AWV zal de komende twee jaar camera’s gebruiken om gevaarlijke en risicovolle situaties op kruispunten op gewestwegen te analyseren. De camera’s zullen een belangrijke tool worden in de strijd tegen verkeersongevallen.”

De camera’s kunnen in de toekomst ook ingezet worden om nog andere informatie te verzamelen zoals bijvoorbeeld de looplijnen van de actieve weggebruikers, snelheden, intensiteiten van gemotoriseerd verkeer en actieve weggebruikers, hoeveelheid vrachtverkeer, etc. Ook kunnen de camerabeelden en de bijhorende analyses gebruikt worden om een objectief beeld te krijgen van de conflicten indien er onduidelijkheid zou zijn over wat juist het probleem op een bepaalde locatie is. Kortom, buiten de analyse van de conflicten, kan er uit de camera’s ook nog een schat aan andere data verzameld worden.

Proeftuinen West-Vlaanderen

In West-Vlaanderen werd er in Kortrijk, Roeselare en Zonnebeke geëxperimenteerd met proactieve detectie van verkeersonveilige punten via het inzetten van camera’s. Het Datalab van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken ging na hoe mens en technologie (camera’s) samen verkeersonveilige situaties met fietsers konden detecteren en analyseren. Artificiële intelligentie werd ingezet om miljoenen seconden aan camerabeelden te anonimiseren en pre-analyseren.

In Kortrijk op het kruispunt van de Kuurnsesteenweg en de Brugsesteenweg:

• Hier werd vastgesteld dat voertuigen die van de Kuurnsesteenweg de Brugsesteenweg willen oprijden, regelmatig de haaientanden overschrijden en zich dus op het fietspad bevinden. Daarnaast blijkt ook dat weggebruikers, voornamelijk wanneer ze van de Brugsesteenweg richting de Kuurnsesteenweg afslaan, de witte lijn overschrijden.
• Het lokaal bestuur heeft aangegeven dat ze met de beschikbare dataset extra informatie wil verzamelen over ‘dark numbers’, of ongevalsituaties met fietsers die uiteindelijk niet gerapporteerd werden.

In Roeselare op de rotonde aan het Park van de Walle:

• Uit deze analyse blijkt dat er via de uitrit naar de Hippoliet Spilleboutdreef een dode hoek voor gemotoriseerd verkeer en fietsers kan ontstaan. Voertuigen die niet stopten of vertraagden vooraleer het fietspad te dwarsen, zagen vaak de aankomende fietsers niet. Hoe intenser het verkeer, hoe vaker deze vaststelling van conflicten voorkwam.
• Verder blijkt dat gemotoriseerde voertuigen, bij het oprijden van de rotonde vanuit de Westlaan, op regelmatige basis in conflict komen met actieve weggebruikers. Kenmerkend voor deze rotonde is bovendien de relatief hoge voertuigintensiteit in vergelijking met andere gemeenten, voornamelijk overdag.

In Zonnebeke op het kruispunt van de Beselarestraat, Dadizelestraat en Oude Kortrijkstraat:

• Hier blijkt dat voertuigen regelmatig de foute rijstrook in de Oude Kortrijkstraat kiezen, wanneer ze de Beselarestraat oversteken vanuit de Dadizelestraat. Fietsers die afslaan richting de Beselarestraat doen dat af en toe door naast de voertuigen te rijden, in plaats van te wachten tot een voertuig was gepasseerd.
• Op de Beselarestraat wordt voornamelijk tijdens de avonduren uitzonderlijk hoge snelheden gemeten.