Vandaag gaf de Vlaamse regering op initiatief van Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters haar goedkeuring aan strengere controles om fraude met roetfilters te kunnen opsporen. Vanaf 1 juli 2022 zal een deeltjestellertest (PN-meting) ingezet worden tijdens de jaarlijkse autokeuring voor dieselwagens (personenwagens en lichte vracht). Daarmee wordt België voorloper in Europa in de strijd tegen roetfilterfraude.

Eind 2019 werd het Vlaams Energie- en Klimaatbeleidsplan goedgekeurd om het klimaat en de luchtkwaliteit te verbeteren. Daarmee werd het engagement gegeven om acties te ondernemen voor een betere luchtkwaliteit. 

“Dat vertaalt zich nu onder meer in het verminderen van de uitstoot van roetfilterdeeltjes. Er is lang gesproken over de roetfilterfraude, wij pakken ze nu aan. Gezien een roetfilter 95% tot 99% van de deeltjesuitstoot verwijdert, heeft dit een significante impact op de luchtkwaliteit in Vlaanderen. We zijn hierbij niet over één nacht ijs gegaan en hebben overlegd met de andere regio’s en advies ingewonnen van de Europese Commissie”, duidt minister Peeters.

Sinds de invoering van de euronorm 5 dienen alle dieselwagens uitgerust te zijn met een roetfilter. Vandaag stellen we vast dat deze roetfilters ook defect raken of (bewust) verwijderd worden uit het voertuig, waardoor ze geen positief effect meer hebben op het milieu.

• Van de 1,68 miljoen dieselwagens die in 2020 in Vlaanderen rondreden, had ongeveer 16% geen roetfilter;

• De andere 84% zijn euronorm 5 en 6 wagens die moeten uitgerust zijn met een roetfilter of euronorm 4 wagens die uitgerust werden met een roetfilter, hoewel het toen nog niet verplicht was.

Het probleem is dat de fraude aan de roetfilter door de autokeuring niet opgemerkt wordt omdat de opaciteitsmeting die daar gebruikt wordt – hoewel volledig conform de Europese regels – niet dient om de aanwezigheid van een roetfilter te detecteren. Daarom werd er eerder een akkoord bereikt tussen de drie gewesten rond de aankoop van nieuwe apparatuur om specifiek te controleren op roetfilterfraude door de autokeuringscentra.

Wanneer een rode kaart?

• Wanneer een voertuig meer dan 1 miljoen fijnstof deeltjes per kubieke centimeter uitstoot, krijgt de wagen een rode kaart. De roetfilter is dan stuk, of weggehaald, en moet dus vervangen worden, binnen de veertien dagen. Daarna moet de wagen opnieuw worden gekeurd.
• Als een voertuig minder dan 250.000 fijnstof deeltjes per kubieke centimeter uitstoot, krijgt de wagen een groene kaart. Voor de wagens die zich in de grijze zone tussen 250.000 en 1 miljoen fijnstof deeltjes bevinden, voorzien we een overgangsperiode van 2 jaar.

De focus van deze maatregel ligt vooral op de fraudeurs die bewust de roetfilter weghalen (of laten verwijderen) uit hun dieselvoertuig. Dat is niet onschuldig. Roet is een stof die voornamelijk vrijkomt bij de verbranding van diesel in motoren. 

“Samen met Nederland is België dankzij de invoering van de deeltjestellertest tijdens de autokeuring een voorloper in Europa op het vlak van de strijd tegen fijnstof, dat jaarlijks zorgt voor 7.600 vroegtijdige overlijdens in ons land”, besluit minister Peeters.